Xu hướng M&A ngành dược phẩm: Tiếp tục bùng nổ mạnh mẽ trong năm 2023

Ngành dược phẩm có lẽ chứng kiến ​​nhiều hoạt động M&A hơn bất kỳ ngành nào khác, cả về số lượng thương vụ và số tiền chi cho các thương vụ. Các giao dịch lớn thay đổi liên tục và thay đổi sâu sắc bối cảnh cạnh tranh, trong khi các giao dịch nhỏ hơn cũng đang gia tăng đáng kể trong ngành dược phẩm. Vậy xu hướng M&A ngành dược phẩm là gì và mục đích của nó đối với doanh nghiệp ra sao? Cùng PharMarketing tìm hiểu về M&A ngành Dược phẩm trong bài viết dưới đây?

M&A là gì?

M&A là khái niệm được kết hợp từ hai cụm từ Sáp nhập và Mua lại (Merger and Acquisition). Thuật ngữ sáp nhập và mua lại (M&A) đề cập đến việc hợp nhất các công ty hoặc các tài sản kinh doanh chính của họ thông qua các giao dịch tài chính. Một công ty có thể mua hoàn toàn một công ty khác, hợp nhất với công ty đó để tạo ra một công ty mới, mua lại một số hoặc tất cả các tài sản chính, chào mua công khai cổ phiếu của công ty đó hoặc tiến hành một cuộc tiếp quản thù địch. Tất cả đều là hoạt động M&A. Mặc dù thường được sử dụng thay thế cho nhau, nhưng “sáp nhập” và “mua lại” lại khác biệt hoàn toàn về ý nghĩa.

Sáp nhập (Merger)

Sáp nhập là việc hợp nhất của hai công ty một cách tự nguyện, theo các điều kiện bình đẳng rộng rãi thành một thực thể pháp lý mới. Trong đó, công ty đồng ý hợp nhất thường ngang nhau về lĩnh vực, đối tượng khách hàng và quy mô hoạt động. Trong một vụ sáp nhập, hai công ty kết hợp tài sản và nợ của họ.

Mua lại (Acquisition)

Mua lại là khi một công ty mua phần lớn hoặc tất cả cổ phiếu của công ty khác để giành quyền kiểm soát công ty đó. 

Việc mua hơn 50% cổ phần của công ty mục tiêu và các tài sản khác cho phép bên mua được đưa ra những quyết định về các tài sản mới mua, không cần các cổ đông khác chấp thuận.

Mục đích của M&A đối với doanh nghiệp là gì?

M&A nhằm mục đích kích thích tăng trưởng, đạt được lợi thế cạnh tranh, tăng thị phần hoặc ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng.

Kích thích tăng trưởng

Mỗi công ty tiếp cận, tận dụng thế mạnh của công ty khác như: công nghệ mới, cơ sở khách hàng rộng lớn hơn, tài sản trí tuệ có giá trị như tên, nhãn hiệu hoặc bằng sáng chế,.... Đội ngũ nhân viên có cơ hội được bổ sung với các kỹ năng, kiến ​​thức và kinh nghiệm quý giá. Nhờ đó hiệu quả hoạt động sau M&A có xu tăng trưởng, phát triển. Trong khi đó, doanh nghiệp có thể tiết kiệm về các khoản phí quản lý, cơ sở vật chất. Vì vậy, chi phí toàn diện có xu hướng giảm xuống.

Tăng sức mạnh định giá chuỗi cung ứng

Bằng cách mua lại một trong các nhà cung cấp hoặc nhà phân phối của mình, một doanh nghiệp có thể loại bỏ toàn bộ mức chi phí. Cụ thể, việc mua lại một nhà cung cấp, được gọi là sự hợp nhất theo chiều dọc, cho phép một công ty tiết kiệm được lợi nhuận mà nhà cung cấp trước đây đã cộng vào chi phí của mình. Và bằng cách mua lại nhà phân phối, một công ty thường có được khả năng vận chuyển sản phẩm với chi phí thấp hơn.

Đạt được lợi thế cạnh tranh

Về lý thuyết, công ty càng lớn càng trở nên cạnh tranh hơn. Hoạt động M&A có thể ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh của thị trường theo một số cách. Ví dụ, việc sáp nhập có thể làm tăng hiệu quả của các công ty được kết hợp bằng cách cho phép họ tận dụng công nghệ của nhau để tạo ra các sản phẩm và dịch vụ tốt hơn cho người tiêu dùng, tạo nên lợi thế cạnh tranh cao hơn. 

Tăng thị phần

Hoạt động M&A giúp đa dạng hóa sản phẩm, dịch vụ, có khả năng mang lại nhiều doanh thu hơn cho doanh nghiệp. Với năng suất kinh tế tăng lên, doanh nghiệp có thể mở rộng phạm vi hoạt động hơn nữa và tăng thị phần của mình. 

Lợi ích về thuế

M&A đôi khi có thể mang lại lợi ích về thuế nếu công ty mục tiêu nằm trong ngành chiến lược hoặc quốc gia có chế độ thuế thuận lợi.

Ví dụ về các công ty dược phẩm của Hoa Kỳ xem xét các công ty Ireland nhỏ hơn và chuyển trụ sở chính của họ đến Ireland để tận dụng cơ sở thuế thấp hơn tại Ireland là một trường hợp điển hình.

Xu hướng M&A ngành dược hiện nay

Theo bản cập nhật về Xu hướng ngành M&A toàn cầu do PwC thực hiện, dược phẩm, khoa học đời sống và dịch vụ chăm sóc sức khỏe tiếp tục thu hút mức độ quan tâm cao của các nhà đầu tư và xu hướng này sẽ tiếp tục trong suốt phần còn lại của năm 2022 và các năm sau nữa. 

Trước đây, hoạt động M&A chủ yếu được thúc đẩy bởi các nhà đầu tư nước ngoài, cụ thể là từ Thái Lan và Hàn Quốc với các thương vụ lớn; và Singapore và Nhật Bản với các giao dịch quy mô vừa và nhỏ. Tuy nhiên, năm 2020 đã cho thấy sự gia tăng của các nhà đầu tư trong nước với các giao dịch lớn: 166 thương vụ với tổng giá trị lên tới 2,2 tỷ USD.

Các hoạt động M&A đã bị gián đoạn vào năm 2020 bởi đại dịch COVID-19, với tổng giá trị giảm 50% xuống còn khoảng 3,9 tỷ USD. Tuy nhiên, bất chấp những ảnh hưởng nghiêm trọng của Covid-19, hoạt động M&A đã hồi phục mạnh mẽ vào năm 2021, với một năm kỷ lục về khối lượng và giá trị thương vụ (651 thương vụ) và giá trị (8,8 tỷ USD), tăng 18% so với năm 2020 (theo KPMG), phù hợp với xu hướng M&A toàn cầu và tạo cơ sở cho tăng trưởng M&A nhanh chóng vào năm 2022.

Trong 9 tháng đầu năm 2021, các thương vụ M&A với tổng giá trị được tiết lộ đã lên tới 3 tỷ USD theo White & Case. Theo một báo cáo năm 2021 của White & Case, những lĩnh vực hàng đầu có hầu hết các thương vụ cho hoạt động M&A là công nghiệp và hóa chất, hàng tiêu dùng, bất động sản và tài chính. 

Thống kê từ KPMG Việt Nam cho thấy, trong 10 tháng năm 2021, thị trường M&A Việt Nam thu hút 8,8 tỷ USD, tăng lần lượt 17,9% và 13,7% so với năm 2020 và 2019.

Trong đó, 58% tổng giá trị các thương vụ M&A đến từ các ngành hàng tiêu dùng, bất động sản và tài chính. Tỷ trọng giá trị M&A mà doanh nghiệp Việt Nam là bên mua có xu hướng tăng lên, với 1,6 tỷ USD các thương vụ được thực hiện bởi các nhà đầu tư trong nước.

Tiêu dùng, tài chính và bất động sản là những lĩnh vực thu hút nhiều thương vụ M&A nhất, chiếm 55-60% tổng giá trị giao dịch trong những năm gần đây và xu hướng này có thể sẽ tiếp tục trong tương lai. 

Các thương vụ M&A lớn đã diễn ra vào năm 2021. Chẳng hạn, Tập đoàn tài chính Sumitomo Mitsui đầu tư 1,3 tỷ USD vào FE Credit, SK South East Asia Fund đầu tư 410 triệu USD vào Vincommerce, Baring và Alibaba rót 400 triệu USD vào CrownX.

Nhìn chung, nhiều chuyên gia nhận định, hoạt động M&A tại Việt Nam sẽ tiếp tục sôi động và gia tăng khi đây vẫn được coi là thị trường còn nhiều tiềm năng. Đồng thời, hành lang pháp lý cho hoạt động đầu tư kinh doanh cũng không ngừng được hoàn thiện, trong đó có hoạt động M&A sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các doanh nghiệp tham gia hoạt động này.

M&A ngành Dược như thế nào?

Có 3 lý do chính khiến M&A trong dược phẩm vẫn có thể là xu hướng marketing dược trong tương lai tại Việt Nam:

Thứ nhất, trước nhu cầu ngày càng tăng và sự đổi mới công nghệ nhanh chóng, các công ty dược phẩm phải liên tục cải tiến và phát triển bộ phận nghiên cứu và phát triển của mình trước khi bằng sáng chế hết hạn. Vì vậy, họ sẽ có tham vọng thâu tóm các công ty nhỏ hơn với những điều kiện hiện có.

Thứ hai, để mở rộng hoạt động kinh doanh tại Việt Nam, các nhà đầu tư sẽ cần xem xét mở nhà máy sản xuất hoặc mua lại nhà máy hiện tại từ các công ty trong nước. Theo cam kết của Tổ chức Thương mại Thế giới, nhà đầu tư nước ngoài có thể nhập khẩu nhưng không được phân phối thuốc vào thị trường Việt Nam. Thực hiện theo Điều 91,10 Nghị định số 54/2017 / NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật dược thì phải bán thuốc cho cơ sở bán buôn trong nước để thực hiện việc phân phối.

Do đó, nhà đầu tư nước ngoài sẽ chọn mua lại các nhà sản xuất trong nước để tận dụng chi phí sản xuất rẻ và hệ thống phân phối từ các đối tác trong nước.

Thứ ba, Việt Nam sẽ chứng kiến ​​sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ y tế với các ứng dụng cho phép người dùng đặt lịch khám và thăm khám với bác sĩ thông qua trò chuyện video. Telehealth và telemedicine sẽ thu hút nhiều nhà đầu tư phát triển và mở ra mạng lưới mạnh mẽ để bệnh nhân (đặc biệt là ở các vùng nông thôn) được sử dụng các phương pháp điều trị tốt nhất từ ​​các bác sĩ giàu kinh nghiệm.

Ví dụ các thương vụ M&A nổi tiếng trong ngành Dược phẩm

Tính đến đầu năm 2022, thương vụ lớn nhất trong lịch sử ngành dược phẩm là Pfizer mua lại Warner-Lambert với giá gần 90 tỷ đô la Mỹ vào năm 2000. Không có thương vụ M&A nào từ những năm 2020 lọt vào danh sách lớn hàng đầu cho đến nay. Các thương vụ lớn gần đây nhất là mua lại Allergan của AbbVie và Celgene của Bristol-Myers Squibb, cả hai đều vào năm 2019.

Tại Việt Nam, một trong những thương vụ M&A lớn nhất ngành Dược phải kể đến việc mua lại Dược Hậu Giang của Taisho và Domesco (DMC) cho Abbott.

Vào tháng 7 năm 2016, Taisho đã mua lại hơn 21,3 triệu cổ phiếu, tương đương 24,4% cổ phần của Dược Hậu Giang. Giá trị của thương vụ không được tiết lộ, nhưng dựa trên dữ liệu ngày 30 tháng 6 năm 2017, với mỗi cổ phiếu  đóng cửa ở mức 103.000 đồng (4,52 USD), thương vụ này có giá trị gần 2,2 nghìn tỷ đồng (98 triệu USD).

Vào thời điểm đó, tập đoàn Taisho tin tưởng giao dịch và liên minh với Dược Hậu Giang, với tư cách là nhà sản xuất thuốc hàng đầu tại Việt Nam, sẽ giúp DHG chia sẻ kiến ​​thức, công nghệ và kinh nghiệm trong lĩnh vực kinh doanh dược phẩm, giúp tăng doanh số và tăng trưởng hơn nữa cho cả hai công ty.

Gần 17,95 triệu cổ phiếu, tương đương 51,69% vốn điều lệ của Domesco (DMC), công ty dược phẩm niêm yết lớn thứ sáu tính theo doanh thu, đã được CFR International SPA, một công ty con của công ty chăm sóc sức khỏe Abbott của Mỹ, mua lại vào tháng 12 năm 2017. Ngoài ra, năm 2016, Abbott cũng đã mua lại toàn bộ Công ty Dược phẩm Glomed (Glomed), nhà sản xuất thuốc hàng đầu Việt Nam. 

KẾT LUẬN

Như vậy, có thể thấy rằng, những triển vọng tăng trưởng hấp dẫn trong ngành Dược đang tạo ra xu hướng M&A mạnh mẽ trong tương lai sắp tới. Hi vọng rằng những nội dung từ PharMarketing đã giúp bạn hiểu và nắm rõ về xu hướng M&A ngành Dược phẩm hiện nay.